تأثیرپذیری سنایی غزنوی از ادبیات عربی (با‌تکیه‌بر دوره‌های اموی، عباسی و اندلس)

Authors

  • حمید جلیلیان کارشناس ارشد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ایران
  • طیبه فدوی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبات و زبان‌های خارجه، دانشگاه کردستان، ایران
  • مسعود باوان پوری دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، ایران
Abstract:

سنایی غزنوی از شاعران بزرگ و برجستۀ قرن پنجم و ششم هجری است. وی در زمانه‌ای می‌زیست که فرهنگ و ادبیات عرب بر همۀ مناطق تحت تصرف مسلمانان، حاکمیت داشته است. به نظر می‌رسد دو عامل اساسی، علّت تأثیر فرهنگ و شعر عربی بر شعر شاعران قرن پنجم بوده است: الف) آمیزش روزافزون زبان فارسی با واژه‌ها و ترکیب‌های عربی؛ ب) اشتیاق و گرایش درونی شاعران به فرهنگ عربی. سنایی در بیشتر قصیده‌های خود از واژه‌ها، ترکیب‌ها، عبارت‌ها، ضرب‌المثل‌ها و نمادهای فرهنگ عربی بهره برده است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تمرکز بر مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی، تأثیر فرهنگ عربی دوره‌های اموی و عباسی و اندلس را بر شعر سنایی بررسی و تحلیل کند. برای رسیدن به این هدف، ابتدا  نکاتی دربارۀ تأثیرپذیری سنایی از فرهنگ و شعر عربی در مقدمه بیان شد؛ سپس بازتاب فرهنگ و ادب عربی در دیوان شاعر بررسی و تحلیل گردید. برپایة این پژوهش می‌توان دریافت که سنایی ضمن تأثیرپذیری آشکار و پنهان از ادبیات عربی، با هنرمندی تمام، بر این الفاظ و معانی رنگ و لباس تازه‌ای پوشانده است. شاعر بیشترین تأثیر را از دورۀ عباسی و به‌ویژه ابونواس و متنبی گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شیوه تأثیرپذیری سنایی غزنوی از قرآن، احادیث و اقوال

تجلی قرآن و حدیث در سروده‌های پارسی‌گویانِ سده‌های سوم و چهارم چندان گسترده نبود و دوران اولیه خود را می‌گذراند. مضامین ادبی در آن عصر، بیش‌تر بر محور مدح و ستایش، عشق، تغزل‌سرایی می‌چرخید تا این که بلوغ و تحول شعر فارسی با سنایی آغاز شد و بازتاب انوار آیات قرآنی، احادیث، معارف دینی، تفکرات عرفانی و معانی دلپذیر را با قداستی ژرف جایگزین ستایش‌های مبالغه‌آمیز گردانید. حکیم سنایی </em...

full text

شیوه تأثیرپذیری سنایی غزنوی از قرآن، احادیث و اقوال

تجلی قرآن و حدیث در سروده‌های پارسی‌گویانِ سده‌های سوم و چهارم چندان گسترده نبود و دوران اولیه خود را می‌گذراند. مضامین ادبی در آن عصر، بیش‌تر بر محور مدح و ستایش، عشق، تغزل‌سرایی می‌چرخید تا این که بلوغ و تحول شعر فارسی با سنایی آغاز شد و بازتاب انوار آیات قرآنی، احادیث، معارف دینی، تفکرات عرفانی و معانی دلپذیر را با قداستی ژرف جایگزین ستایش‌های مبالغه‌آمیز گردانید. حکیم سنایی </em...

full text

شیوه تأثیرپذیری سنایی غزنوی از قرآن، احادیث و اقوال

تجلی قرآن و حدیث در سروده های پارسی گویانِ سده های سوم و چهارم چندان گسترده نبود و دوران اولیه خود را می گذراند. مضامین ادبی در آن عصر، بیش تر بر محور مدح و ستایش، عشق، تغزل سرایی می چرخید تا این که بلوغ و تحول شعر فارسی با سنایی آغاز شد و بازتاب انوار آیات قرآنی، احادیث، معارف دینی، تفکرات عرفانی و معانی دلپذیر را با قداستی ژرف جایگزین ستایش های مبالغه آمیز گردانید. حکیم سنایی معارف، معانی و اح...

full text

امامت در آثار سنایی غزنوی

بحث «امامت» از مهمترین بحث‌های فرقه‌های کلامی به خصوص فرقة شیعة امامیه است. اهمیت فراوان این موضوع و نیز اشارات گستردة سنایی در این زمینه، موجبات تهیة نوشتة حاضر را فراهم کردند. برای این منظور در قسمت اول با استفاده از منابع کلامی به خصوص منابع شیعی به بررسی خیلی مختصر مباحثی مانند ضرورت امام، عصمت امام و ... و در قسمت دوم، که مهمترین قسمت این مقاله است، به اشارات مختلف و همه جانبة حکیم سنایی د...

full text

تحلیل انتقادی گفتمان قصیده‌ای از سنایی غزنوی

تحلیل گفتمان انتقادی شامل نظریه‌ها و روش‌هایی است برای مطالعۀ تجربی روابط میان گفتمان و تحولات اجتماعی و فرهنگی قلمروهای گوناگون اجتماعی. تحلیل‌گران انتقادی گفتمان بر آن‌اند که متن‌های ادبی، مثل سایر متن‌ها، در خدمت ارتباط‌اند، بنابراین، آن‌ها را نیز می‌توان با نگرش و روش انتقادی تحلیل نمود. در این پژوهش یکی از قصاید مشهور سنایی غزنوی، بر اساس روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، در سه سطح توصیف، ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 3

pages  119- 130

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023